DERİN MEVZU: BAHŞİŞ

Bahşiş… Her yemek sonrası yaşanan bir kriz! Hesabın Yüzde 10’u mu yoksa zaten eklenmiş mi? Peki ya kimi ödüllendiriyoruz? Patronu mu? Garsonu mu? Ya da ödüllendirdiğimizi sandığımız bahşiş ile birilerini zora mı sokuyoruz?

Türkiye’de genellikle servis sonrası hesabın minimum yüzde 10’u kadar bahşiş bırakmak normal kabul ediliyor. Bunu neredeyse zaten artık herkes biliyor.

Dikkat edilmesi gereken bir diğer husus, bahşişin faturaya otomatik eklenmesi. Söylemek gerekir ki, kötü hizmet aldıysanız, bu miktarın hesabınızdan çıkarılmasını talep etme hakkınız var. Elbette, çok iyi hizmet aldıysanız, üzerine çıkma hakkınız da mevcut.

Bir diğer konu ise, bahşişin kredi kartıyla değil, nakit bırakılması. Bahşiş, kredi kartıyla ödenirse faturalandırılması gerektiğinden, önemli kısmı vergi kesintileri neticesinde garsonlara ulaşmayacaktır.
Özellikle sık gidilen mekânlarda, ortalamanın üzerinde bahşiş bırakabilirsiniz. Neticede bir mekâna düzenli gitmemizi sağlayan en önemli unsur, servis ve yemek kalitesidir. Bu kaliteyi tutturmayı başarıyorlarsa, bunu sağlayan personel ödüllendirilmeyi de hak ediyor demektir.

Maddi tatmin kadar manevi tatmin de yaşayan garsonlara bahşiş bıraktığımızı düşünsek de, çoğunlukla iş bu şekilde gerçekleşmiyor. Bahşiş, bir havuzda toplanıyor ve belirli büyüklüğe ulaştığında mutfak da dahil, tüm personele paylaştırılıyor. Ya da mutfak ekibi es geçiliyor!

Bahşiş’in getirdiği en büyük olumsuzluk ise, belki de müşteriler arasında ortaya çıkan eşitsizlik. Kapıdan içeri giren her misafir eşit ilgiyi hak etse de, gerçek şu ki, iyi bahşiş bırakan misafirin, kaçınılmaz şekilde daha iyi hizmet aldığıdır.

Bahşiş ne kadar adil bir uygulama?

Bahşiş mevzusunun bir de şöyle bir gerçeği var: Mutfak ve servis elemanları arasındaki adaletsizlik! Mutfak ve servis elemanları lokantanın gelirinden eşit pay almıyorlar ve hepimizin bildiği gibi parayı ön plandaki garsonlar topluyor; geri hizmetteki aşçısı, yamağı, bulaşıkçısı kuru maaşa talim ediyor.  Bu hiç adil değil!
Gerek garsonlar, gerek işletme ve çalışanları, gerekse müşteriler arasında adaletsizliklere yol açan bahşiş, ödüllendirme anlamına da geldiği için konuyu tamamen kaosa sürüklüyor. Keyifli yemek yememiz için elinden geleni yapan ve hayatımızı güzelleştiren herkes iyisini hak ediyor. Bunun karşılığında mâkul oranlarda bahşiş bırakmak sanıyorum yapılması gereken. Her müşterinin eşit olduğu mantığıyla işletilen restoranlarda mutfak elemanlarını da unutmamak gerekiyor. Serbest bahşişler kalktığında lokantalarımıza kısmen adil bir düzen gelecek, diğer kısmı da uçuk fiyatların ayağı yere değecek şekilde normalleştirilmesiyle tamamlanacaktır. Eşit dağılım olması durumunda da sanıyoruz ki adil çözüm sağlanmış olacaktır.